giới thiệu Mô hình lớp học "đảo ngược - Kết hợp"

Mô hình lớp học đảo ngược là mô hình mà trong đó các yếu tố bài giảng và bài tập về nhà được đảo ngược cho nhau. Học sinh xem các bài giảng video ngắn trước buổi học. Trong khi đó, thời gian trên lớp dành cho các bài tập, đồ án, học sinh hỏi sâu hơn về nội dung bài giảng đã xem và tham gia vào các hoạt động thực hành, đồng thời giảng viên kiểm tra khả năng áp dụng kiến thức của học sinh.
Mô hình này khai thác triệt để những ưu điểm của công nghệ thông tin và góp phần giải quyết được những hạn chế của mô hình dạy học truyền thống bằng cách “đảo ngược” quá trình dạy học so với mô hình dạy học truyền thống.
Sự “đảo ngược” ở đây được hiểu là sự thay đổi với các dụng ý và chiến lược sư phạm thể hiện ở cách triển khai các nội dung, mục tiêu dạy học và các hoạt động dạy học khác với cách truyền thống trước đây của người dạy và người học.
Trong mô hình lớp học “Đảo ngược – Kết hợp” tại YOURE, các hoạt động “Học ở lớp, làm bài tập ở nhà” (trong mô hình lớp học truyền thống) được chuyển thành các hoạt động tự học ở nhà qua video bài giảng, học trực tuyến, nghiên cứu bài học qua Internet và khi đến lớp học viên sẽ làm bài tập, trao đổi, chia sẻ các nội dung của bài học, giải quyết các vấn đề, tình huống do giảng viên đặt ra.
Học viên cần phải làm quen với kiến thức trước: bằng việc đọc tài liệu, tóm tắt tài liệu, nghe giảng thông qua các phương tiện hỗ trợ như các clip, bản trình chiếu cũng như tìm kiếm, khai thác các tài liệu trên mã nguồn mở để phục vụ cho việc nghiên cứu bài học.
Bài giảng của giáo viên YOURE sẽ được gửi trước cho học viên và trở thành bài tập ở nhà mà học viên phải chuẩn bị trước khi lên lớp. Toàn bộ thời gian trên lớp sẽ dành cho các hoạt động định hướng của giáo viên, nghe học viên báo cáo, trao đổi, chia sẻ phần chuẩn bị của mình trước khi giáo viên YOURE củng cố và chính thức chốt lại các nội dung của bài học.
Điều này rất phù hợp với triết lý giáo dục theo năng lực (Competency-based Education).
Khi so sánh giữa hai mô hình lớp học truyền thống và lớp học “Đảo ngược-Kết hợp”, có thể nhận thấy sự khác biệt cơ bản trong việc tổ chức các hoạt động trong và ngoài lớp học như bảng sau:
Bảng 1. Chuyển đổi hoạt động trong mô hình lớp học đảo ngược và lớp học truyền thống.
Loại Hình
Trong Lớp Học
Ngoài Lớp Học
Lớp học truyền thống
Bài học/bài giảng
Bài tập và luyện tập
Lớp học đảo ngược
Bài tập và luyện tập
Video bài giảng

Mô hình lớp học "Đảo ngược – Kết hợp" và
sự phát triển tư duy của học viên YOURE
Mô hình lớp học “Đảo ngược – Kết hợp” được xây dựng dựa trên cơ sở lý thuyết về học tập tích cực (active learning). Đây là cách tiếp cận trong dạy học theo hướng để người học chủ động khám phá, tiếp cận kiến thức thông qua quá trình tương tác.
Phương thức dạy học này tạo ra môi trường khuyến khích tính tự chủ trong học tập cho học viên YOURE vì học viên có thể tìm hiểu trước các kiến thức cần thiết chuẩn bị cho các bài học cũng như có thể tìm tòi trước các vấn đề liên quan thay vì chờ đợi sự truyền đạt kiến thức của giảng viên trên lớp.
Việc tổ chức Giáo dục & Đào tạo YOURE thực hiện mô hình lớp học “Đảo ngược – Kết hợp” này, nhằm mục tiêu góp phần rèn luyện và phát triển nhận thức cho học viên một cách hiệu quả nhất.
Nếu dựa trên thang cấp độ tư duy của Bloom (đã được cải tiến), đi từ thấp đến cao là: ghi nhớ, thông hiểu, vận dụng, phân tích, đánh giá, sáng tạo thì có thể thấy trong lớp học truyền thống do thời gian trên lớp bị giới hạn nên giáo viên chỉ có thể hướng dẫn người học các nội dung ở 3 mức độ đầu của nhận thức là ghi nhớ, thông hiểu và vận dụng.
Để đạt đến các mức độ cao hơn, người học phải nỗ lực tự học tập và nghiên cứu ở nhà và đó là một trở ngại lớn với đa số học viên. Với mô hình lớp học đảo ngược thì 3 mức độ đầu được học viên thực hiện ở nhà nhờ những clip, tài liệu, bài giảng được đưa trước để đọc dưới sự hướng dẫn của giáo viên YOURE.
Thời gian ở lớp, dành tối đa cho giáo viên làm việc cùng học viên để giúp cho học viên đạt được tư duy bậc cao (ba bậc sau của thang đo nhận thức).

Hình minh họa lớp học đảo ngược-kết hợp tại YOURE và lớp học truyền thống gắn với thang cấp độ tư duy của Bloom.
Bản chất của mô hình
lớp học "Đảo ngược – Kết hợp"
Bản chất của mô hình lớp học “Đảo ngược – Kết hợp” là hướng đến mục tiêu hoạt động hóa việc học của học viên, chú trọng sự tương tác giữa học viên và môi trường học tập nhằm cập nhật, nâng cao kiến thức từ kiến thức vốn có của học viên đến kiến thức cần chiếm lĩnh.
Giáo viên YOURE phải tạo được môi trường để thúc đẩy sự sáng tạo trong tiếp thu kiến thức của học viên cũng như tạo cơ hội để rèn luyện, phát triển tư duy cho học viên. Trong mô hình lớp học “Đảo ngược-Kết hợp”, tổ chức Giáo dục và Đào tạo YOURE đã xác định rõ việc dạy học luôn lấy hoạt động học của học viên làm trung tâm.
Trên cơ sở phân tích vai trò của giáo viên, nhiệm vụ của học viên trong mô hình lớp học truyền thống và mô hình lớp học “Đảo ngược-Kết hợp”, tổ chức Giáo dục và Đào tạo YOURE có bảng so sánh sau:
Bảng 2. So sánh tổ chức lớp học truyển thống và lớp học đảo ngược.
Loại Hình
Giáo viên
Người học
Lớp học truyền thống
- GV hướng dẫn.
- GV đánh giá.
- Người học ghi chép
- Người học làm theo hướng dẫn
- Người học có bài tập về nhà
Lớp học đảo ngược
- GV chia sẻ bài giảng, tài liệu, sách, video, trang web,... cho người học nghiên cứu tại nhà.
- GV hướng dẫn, tổ chức thảo luận,... và chốt các nội dung bài học trên lớp.
- Người học hiểu sâu hơn các khái niệm, ứng dụng và có sự kết nối với nội dung đã tạo ra khi thảo luận tại lớp.
- Người học nhận được sự hỗ trợ khi cần thiết.

Những ưu điểm của mô hình
lớp học "Đảo ngược - Kết hợp" tại YOURE
Mô hình lớp học đảo ngược– kết hợp là phương thức tổ chức dạy học đã và đang chứng tỏ sự phù hợp, có nhiều ưu thế trong tổ chức dạy học ở các lớp học của YOURE. Một số ưu điểm chính của phương thức tổ chức dạy học này là:
Với học viên YOURE:
– Mô hình dạy học này phù hợp với sự phát triển tư duy của mỗi học viên.
– Giúp học viên chủ động trong học tập.
– Sử dụng hiệu quả thời gian học tập tại nhà và trên lớp học.
– Giúp nâng cao năng lực phát hiện, giải quyết vấn đề và rèn luyện các kỹ năng cho từng học viên (kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, thuyết trình, đọc, nghiên cứu tài liệu,…)
Với giảng viên YOURE:
– Khai thác được thế mạnh của mô hình để tổ chức hoạt động dạy học hiệu quả.
– Tăng thời gian giao tiếp, làm việc với từng học viên (không chỉ bó hẹp trong không gian lớp học).
– Hệ thống bài giảng, học liệu dùng cho giảng dạy được sử dụng, khai thác khoa học, hiệu quả hơn, có thể sử dụng học liệu dùng chung, học liệu mở cho nhiều chủ đề.
dạy học trực tuyến theo hướng áp dụng mô hình lớp học "Đảo ngược – Kết hợp" tại YOURE
Theo thống kê của Ambient Insight, Việt Nam là quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao nhất về học trực tuyến (với 44,3%), lớn hơn 4,9% so với Malaysia – một đất nước vốn đã có tốc độ tăng trưởng mạnh trong lĩnh vực này trước đó (số liệu năm 2017).
Từ đầu năm 2020 tới nay (T4/2021), trước bối cảnh dịch COVID-19 diễn ra hết sức phức tạp trên toàn thế giới, nhiều lớp học, trung tâm, trường học phải đóng cửa để đảm bảo an toàn cho học viên và giáo viên. Tổ chức Giáo dục và Đào tạo YOURE đã áp dụng phương thức đào tạo trực tuyến để tiếp tục tổ chức dạy học trong thời gian học viên phải nghỉ không đến lớp.
Để thực hiện được điều này, ban lãnh đạo YOURE đã có kế hoạch hướng dẫn giảng viên, tập huấn sử dụng phần mềm cho giảng viên, học viên; lựa chọn nội dung phù hợp với dạy học trực tuyến và đặc biệt là chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, đường truyền Internet để phục vụ dạy học.
Tổ chức Giáo dục và Đào tạo YOURE đã sử dụng phần mềm Microsoft TEAMS nằm trong gói Office 365 A1 được Microsoft Việt Nam cung cấp (miễn phí) để tổ chức và quản lý dạy học trực tuyến.
Trên cơ sở các phân tích và áp dụng mẫu mô hình lớp học “Đảo ngược – Kết hợp” trong thời gian từ tháng 6/2020 tới tháng 4/2021, YOURE nhận thấy những lợi thế của phương thức dạy học trực tuyến này, cũng như có nhiều những phản hồi tích cực từ học viên, vì thế ban lãnh đạo YOURE quyết định phát huy cách tổ chức dạy học trực tuyến bằng phần mềm MS TEAMS áp dụng mô hình “Lớp học đảo ngược” được mô tả cụ thể trong bảng sau.
Bảng 3. Áp dụng mô hình Lớp học "đảo ngược - kết hợp" trong tổ chức dạy học trực tuyến bằng phần mềm MS TEAMS
Loại Hình
Hoạt động Giảng viên
Hoạt động người học
Môi trường tương tác
Trước giờ lên lớp
- Lựa chọn nội dung, bài dạy thích hợp.
- Thiết kế bài giảng, video, chia sẻ các tài liệu cho người học.
- Giao nhiệm vụ học tập cho người học.
- Xem/nghiên cứu bài giảng, tài liệu, video ở nhà.
- Hoàn thành các nhiệm vụ học tập được giao.
Máy tính, mạng Internet, hệ thống quản lý lớp học MS TEAM (các mục Posts, File,...).
Trong giờ lên lớp
- Chủ trì tổ chức hoạt động thảo luận, trao đổi các nội dung bài học.
- Kết luận các vấn đề chính của bài dạy học.
Thảo luận nhóm, trao đổi với nhau và với Giảng viên.
Trực tiếp giờ giảng theo thời gian thực trên MS TEAM (sử dụng tính năng tham gia các phòng giảng bài trực tuyến do giảng viên tạo ra).
Sau giờ lên lớp
- Hỗ trợ, trao đổi, giải đáp thắc mắc của người học về nội dung đã học.
- Kiểm tra, đánh giá việc tiếp nhận kiến thức, kỹ năng của người học.
Thảo luận, trao đổi và thực hiện các nhiệm vụ của giảng viên giao.
Máy tính, mạng Internet, hệ thống quản lý lớp học MS TEAM (các mục Posts, File, Assignment,...) dùng để đăng bài, tương tác với giảng viên, upload/download tài liệu và làm bài tập.

Với cách thực hiện dạy học kết hợp giữa mô hình lớp học đảo ngược và dạy học trực tuyến,
Yêu cầu đối với giảng viên YOURE:
– Giảng viên lựa chọn nội dung, bài dạy thích hợp, thiết kế các bài giảng, video, chia sẻ các tài liệu đồng thời giao các nhiệm vụ học tập cần thực hiện cho học viên (như tìm hiểu các vấn đề học tập; bài tập phát triển năng lực; bài báo cáo kèm sản phẩm báo cáo…)
– Giảng viên chủ trì tổ chức hoạt động đưa ra ý kiến, thảo luận, trao đổi các nội dung bài học giữa học viên với học viên sau đó kết luận các vấn đề chính của bài dạy học khi thực hiện giờ giảng theo thời gian thực.
– Giảng viên tiếp tục hỗ trợ, trao đổi, giải đáp thắc mắc của học viên về nội dung đã học trên không gian lớp học qua mạng đã được tạo ra sau khi kết thúc giờ học trực tiếp cũng như thực hiện kiểm tra, đánh giá việc tiếp nhận kiến thức, kỹ năng của học viên.
Yêu cầu đối với học viên YOURE:
– Học viên bắt buộc phải xem/nghiên cứu bài giảng, tài liệu, video ở nhà và hoàn thành các nhiệm vụ học tập được giảng viên giao trước khi vào học trực tuyến.
– Học viên dành thời gian để thảo luận nhóm, trao đổi với nhau và trao đổi với giảng viên (các học viên khác vẫn theo dõi được) trên lớp học trực tuyến.
– Học viên làm bài tập và thực hiện các nhiệm vụ của giảng viên giao sau mỗi buổi học.